Người dân trong khi thả lưới bắt cá tại một khu rừng ngập nước thuộc lưu vực sông Đăk Krông, đoạn chảy qua huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông, đã bắt được 2 cá thể rắn.

Những người này sau đó đã giao lại 2 cá thể rắn này cho một nhóm các nhà khoa học đang đi nghiên cứu thực địa tại địa bàn, bao gồm tiến sĩ Nguyễn Ngọc Sang, nhà sinh vật học Lê Văn Mạnh (làm việc tại Viện Sinh học Nhiệt đới, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), tiến sĩ Võ Thị Diệu Hiền (Đại học Nguyễn Tất Thành, TPHCM) và một số nhà khoa học quốc tế.

Rừng ngập nước và đồn điền cao su, nơi bắt được các cá thể rắn thuộc loài mới tại Việt Nam (Ảnh: Nguyễn Ngọc Sang).

Các nhà khoa học đã nhận ra 2 cá thể rắn này có những đặc điểm vảy bất thường, khác biệt so với vảy của các loài rắn đã từng được ghi nhận.

Trước đó, một cá thể rắn khác cũng được người dân địa phương bắt giữ tại một đồn điền cao su trên địa bàn và giao nộp cho các nhà khoa học. Cá thể rắn này giống với 2 cá thể rắn bắt được trong rừng ngập nước

Mặt trên của loài rắn mới được phát hiện tại Việt Nam (Ảnh: Nguyễn Ngọc Sang, Lê Văn Mạnh, Võ Thị Diệu Hiền).

Sau khi phân tích DNA, các nhà khoa học xác nhận rằng 3 cá thể rắn này, bao gồm 2 con đực và một con cái, thực sự là một loài rắn mới, có tên khoa học Myrrophis dakkrongensis, hay còn được gọi là rắn bồng Đắk Krông (hoặc rắn bùn Đắk Krông). Loài này được đặt tên theo sông Đắk Krông, nơi cá thể đầu tiên được phát hiện.

Hiện nay loài rắn này mới chỉ được phát hiện tại huyện Đắk Glong của Việt Nam, nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng Myrrophis dakkrongensis có thể còn xuất hiện ở các khu vực khác trong lưu vực sông Đắk Krong.

Mặt dưới của loài rắn mới được phát hiện tại Việt Nam (Ảnh: Nguyễn Ngọc Sang, Lê Văn Mạnh, Võ Thị Diệu Hiền).

Các chuyên gia phân biệt những cá thể rắn này thuộc một loài mới dựa vào kích thước trung bình, màu vảy và kết quả phân tích DNA. Các nhà khoa học cho biết những con rắn đực bắt được có kích thước từ 40 đến 43cm, trong khi cá thể rắn cái dài 46cm. Những con rắn này có đuôi ngắn.

Các cá thể rắn bắt được có lớp vảy mịn, màu nâu sẫm đến đen trên lưng và hai bên, mặt dưới có màu kem đến vàng nhạt với 3 sọc màu nâu sẫm. Rắn cũng có 2 sọc màu vàng đến cam rõ nét chạy dọc thân.

Các nhà nghiên cứu cũng cho biết mẫu vật đực được phân biệt bởi bộ phận sinh dục ngắn, chẻ đôi và có gai, được gọi là hemipenis. Đáng chú ý, cá thể rắn cái được tìm thấy trong tình trạng đang mang thai, với 12 phôi thai phát triển tốt.

Nghiên cứu của các nhà khoa học về loài rắn mới tìm thấy tại Việt Nam được công bố trên tạp chí "Động vật có xương sống", một trong những tạp chí khoa học về động vật uy tín nhất trên thế giới, với đội ngũ biên tập viên bao gồm các nhà khoa học, sinh vật học có tên tuổi từ khắp nơi trên thế giới.